Welke klimaatafspraken zijn er gemaakt in België en welke gevolgen hebben ze voor het werk in verschillende sectoren? Daarover gaat dit artikel.
Meer wateroverlast én meer droogte
De klimaatveranderingen vinden steeds sneller plaats. De gevolgen voor de natuurlijke ecosystemen, zoals een groot verlies aan biodiversiteit, worden dan ook steeds zwaarder. Door extremere regenval ontstaat meer wateroverlast en door opwarming zijn er langere perioden van droogte. Dat vertraagt de economische groei en vermoeilijkt de voedselzekerheid. Verschillende sectoren krijgen te maken met een heel verschillende impact.
Nationaal Adaptatieplan
In België is de impact, kwetsbaarheid en adaptatie op gewestelijk en federaal niveau geëvalueerd. Op basis daarvan is de ontwikkeling gestart van gewestelijke en federale adaptatieplannen. Er was een zekere coherentie te vinden in de plannen, maar er waren ook specifieke studies per gebied nodig. Denk daarbij aan onderwerpen als zeespiegelstijging in Vlaanderen, stedelijke gebieden in Brussel, bosbouw in Wallonië en weer andere specifieke aspecten op federaal niveau. In 2017 is het Nationaal Adaptatieplan goedgekeurd. Hierin staat duidelijke en beknopte informatie over het adaptatiebeleid en de uitvoering hiervan in België. In 2019 bleek na een evaluatie echter dat het plan nog steeds zeer onvolledig is.
Nationaal Energie- en KlimaatPlan (NEKP)
Op basis van de Overeenkomst van Parijs, getekend in 2016, heeft ook België de transitie naar een klimaatneutrale toekomst definitief ingezet. Het doel is om de stijging van de temperatuur te beperken tot 1,5°C door de uitstoot van schadelijke broeikasgassen zo snel mogelijk te beperken. In de tweede helft van de eeuw wil België klimaatneutraal zijn. Hoe dat precies moet gebeuren, is vastgelegd in het Nationaal Energie- en KlimaatPlan voor de periode 2021-2030 (NEKP). Met behulp van een nationale publiekbevraging is er een definitief plan ontwikkeld volgens de vijf dimensies van de Europese Energie-Unie:
- koolstofarme EU (reductie van broeikasgasuitstoot en ontwikkeling van hernieuwbare energie)
- energie-efficiëntie
- bevoorradingszekerheid
- interne energiemarkt
- onderzoek, innovatie en concurrentievermogen
Robuuste open ruimte
In het NEKP staat beschreven hoe de overheid bijvoorbeeld wil zorgen voor een robuuste open ruimte:
“We voorzien in de open ruimte de nodige plaats voor o.a. natuursystemen, klimaatmitigatie- en adaptatie, waterberging, landbouw, recreatie en ontspanning. We verweven dit multifunctioneel waar het kan, zonder de hoofdbestemming in het gedrang te brengen en scheiden (o.a. grootschalige professionele landbouw, grote eenheden kwetsbare natuur) waar het moet.
Er wordt ingezet op de vergroening van het bebouwd weefsel: groene daken, groene gevels, buurt- en speeltuinen dragen bij aan een klimaatadaptieve en gezonde leefomgeving. De trend van verhardingstoename in de openruimtebestemmingen wordt omgevormd naar een structurele jaarlijkse verhardingsafname. Deze principes zijn belangrijk voor koolstofopslag (zie hoofdstuk LULUCF), klimaatbestendigheid (waterbeheer), voor het verminderen van de energievraag van gebouwen (intensivering) en voor het beperken van de vervoersvraag.
Samenhangende veerkrachtige (open) ruimte: ruimte voor landbouw, bos, natuur en water in een samenhangend en functioneel geheel, fijnmazige groenblauwe dooradering, veerkrachtige inrichting die voedselproductie, biodiversiteit, bodeminfiltratie en regenwaterberging garandeert, is relevant voor klimaatbestendigheid en koolstofopslag.“
Tim van Hattum: Onderzoek naar nature based oplossingen voor klimaatverandering
We hebben nu toevallig een visie ontwikkeld voor Nederland over 100 jaar. Daar komen heel veel zaken in terug waar wij al jaren mee bezig zijn.
Lees meer
Tim van Hattum: Mitigatie en adaptatie
Het liefst ontwikkelen wij kennis over oplossingen voor allebei mitigatie en adaptatie. Een boom levert ongelofelijk veel op voor biodiversiteit, maar ook om de temperatuur in steden omlaag…
Lees meer
Kris Piessens: droogte in Europa
België en Nederland hebben in de zomer al wel eens last gehad van droogte. Hoe zit dat met andere landen in Europa?
Lees meer