13 mei 2020 door Meike van de Beek
Tim van Hattum
Tim van Hattum is programmaleider Klimaat bij Wageningen Environmental Research. Hij leidt een programma waarbij ze kennis ontwikkelen over welke oplossingen wel en niet werken voor klimaat mitigatie en adaptatie. Er wordt daarbij vooral gekeken naar nature based oplossingen. Dat allemaal in de context van klimaat en in stedelijk, maar ook buiten stedelijk gebied. DYKA wil meer te weten komen over effecten van klimaatverandering op de toekomst. Wij stelden Tim van Hattum verschillende vragen. Deze vijfde versie gaat het over droogte, hittegolven en leefbaarheid van steden.
Wat is de impact van klimaatverandering op droogte & hittegolven?
De kans op langdurige periodes van droogte neemt toe. Dat is in algemene zin zo te zeggen. Je ziet ook zeker periodes van hitte. Vaak vallen hitte en droogte ook samen. We hebben afgelopen zomer ook gezien dat weer-record na weer-record werd gebroken. Heel vaak wordt de zomer van 2003 aangehaald als een zomer die heel heet was. Deze heeft in heel Europa geleid tot een piek in het aantal doden tijdens de droge zomerperiode. Met name in de regio Parijs waar het extreem heet was. De stedelijke gebieden zijn 10 graden warmer dan de omgeving. Mensen kunnen vooral ‘s-nachts heel moeilijk hun temperatuur kwijt. Ze kunnen heel moeilijk afkoelen. Met name oudere mensen en zieke mensen hebben daar heel veel last van. Daar vallen er dan meer doden. Dat is daarmee ook echt een gezondheidsprobleem.
Wat voor gevolgen hebben hittegolven & droogte op de leefbaarheid van steden?
In de stress testen wordt in beeld gebracht waar de vitale functies liggen, dus onder andere de zorginstellingen en bejaardentehuizen. Als deze een plek in een stad hebben die echt als hotspot wordt aangewezen voor hitte, dan heb je daar dus een probleem en moet je daar maatregelen nemen. De meest makkelijke maatregel is natuurlijk airco’s plaatsen en zorgen dat de mensen goed drinken. Maar airco’s verwarmen de stad weer extra op en vragen meer energie. Daar zou je dan groene daken kunnen proberen om die daken te koelen. De arbeidsproductiviteit van mensen neemt ook heel erg af, Mensen hebben optimale werkomstandigheden rond de 15 graden, maar als het heel lang 35 graden of warmer is, dan zijn mensen gewoon een stuk minder productief. Dat levert dus schade op voor de economie. Ik heb ook een collega die nog heel veel bezig is met hooikoorts en dat soort aspecten. Vorig jaar hadden we de processierups die heel veel voorkwam, maar je ziet ook dat het hooikoorts seizoen veel langer wordt. Er vindt veel eerder in het seizoen hooikoorts plaats. Het seizoen wordt veel langer, dus mensen hebben daar ook veel last van. Dat zijn ook allemaal gekoppelde effecten van klimaatverandering.
Wat is uw verwachting op de temperatuurontwikkeling van steden en hoe kunnen we dit effect beheersen?
Je kan heel moeilijk aan de temperatuurknop draaien, behalve om te zorgen dat onze emissies omlaag gaan. Nog steeds 70% van de emissies komen uit steden, dus gebouwen energie-neutraal maken en dat soort maatregelen zijn erg belangrijk. Maar tegelijkertijd moet je je stad meer gaan inrichten als een spons. Dat heeft heel veel voordelen qua watermanagement voor die droogte en hitte. Tegelijkertijd zorg je ook dat die verdamping in die stad aan de gang blijft. De relatie groen, hitte, droogte en wateroverlast en de kennis daarover is nog in ontwikkeling. Daar liggen wel nog veel kennisvragen die ik zelf ook super interessant vindt om daarop te focussen. Er is ook een trend om te zeggen we moeten veel meer investeren in bomen en bossen in en om de stad. De beste manier om de temperatuur in de stad omlaag te brengen is nog altijd schaduw creëren. Er wordt heel veel gezegd: groen zorgt voor verdamping. Groen kan alleen maar zorgen voor verdamping als het genoeg water heeft, dus je moet ook zorgen dat je watermanagement goed op orde is. Er zijn heel veel interessante voorbeelden en dat vind ik zelf ook heel interessant om verder te onderzoeken. In hoeverre je ook je grijze afvalwaterstromen kan gebruiken voor het irrigeren van je stedelijk groen. Daar zit een gezondheidsrisico aspect aan, dus daar moet nog veel onderzoek naar gedaan worden over hoe je dat op de slimste manier kan doen, maar er zijn al landen waar dit gebeurt. Omdat het gewoon ontzettend urgent is.
Regenwateroplossingen
Duborain van DYKA
Tim van Hattum: een integrale aanpak en nature based oplossingen
Wij focussen heel erg op de nature based kant, dus hoe kunnen groene oplossingen daar aan bijdragen. Eigenlijk op alle niveaus. Wij kijken ook heel integraal, niet alleen naar water, want we…
Lees meer
Tim van Hattum: Onderzoek naar nature based oplossingen voor klimaatverandering
We hebben nu toevallig een visie ontwikkeld voor Nederland over 100 jaar. Daar komen heel veel zaken in terug waar wij al jaren mee bezig zijn.
Lees meer
Tim van Hattum: Mitigatie en adaptatie
Het liefst ontwikkelen wij kennis over oplossingen voor allebei mitigatie en adaptatie. Een boom levert ongelofelijk veel op voor biodiversiteit, maar ook om de temperatuur in steden omlaag…
Lees meer
Ik ben marketeer bij DYKA. Binnen mijn functie vind ik het leuk om mij te verdiepen in thema’s rondom klimaatverandering. Onze klanten in verschillende landen informeren over de gevolgen van klimaatverandering en tegelijkertijd meedenken in oplossingen is iedere dag een leuke uitdaging.